PROSIECTAU COPA

Arweinwyr y Cynnig:

Dr Fabio Carafini, Cyfrifiadureg (FSE) 

Yr Athro Christopher George, Ysgol Feddygol (FMHLS)

Dr Hassan Eshkiki, Cyfrifiadureg (FSE)

Dr Nikol Sullo, Ysgol Feddygol (FMHLS)

Nod y Prosiect:

Dyfeisio a gweithredu fframwaith ar gyfer disgrifio ymddygiad a dylanwad celloedd unigol mewn poblogaethau amlgellog o gelloedd. Bydd y prosiect yn nodi nodweddion allweddol sy’n gyfrifol am ymddygiad o’r fath dan ysgogiadau penodol (e.e., crynodiadau gwahanol o gyffuriau yn ein setiau data “fideo” wedi’u digideiddio’n flaenorol). Rydym yn defnyddio dull cadarn gan ddechrau o arsylwi celloedd unigol o’r galon i ddeall wedyn beth yw'r nodweddion cyffredin a'r ymddygiadau rhyngweithio pan fyddant yn cydamseru â'i gilydd mewn rhwydwaith amlgellog. I gyflawni hyn, byddwn yn mynd i'r afael â'r amcanion canolog canlynol. Yn gyntaf, byddwn yn datblygu dull newydd o nodi celloedd unigol mewn poblogaethau cymhleth ac arsylwi eu hymddygiad mewn amser real. Yn ail, byddwn yn echdynnu nodweddion perthnasol ac yn cysylltu'r rhain â'r ffordd y mae'r celloedd yn cysylltu, yn cyfathrebu ac yn dylanwadu ar ei gilydd yn y rhwydwaith amlgellog. Nodwedd unigryw o'n platfform arbrofol yw'r defnydd o gelloedd HL-1 o galonnau llygod sydd, yn wahanol i gelloedd dynol y galon, yn amlhau mewn systemau arbrofol in vitro. Mae'r ffaith bod y celloedd hyn yn amlhau yn caniatáu i ni weld, mewn amser real, y rhwydweithiau cymhleth hyn yn ffurfio. Yn drydydd, byddwn yn mireinio ein dadansoddiad ymhellach i archwilio cydberthnasau a rhyng-berthnasoedd mewn rhwydweithiau sefydlog arferol (h.y., sefyllfaoedd ‘iach’), y rhai lle rydym yn gorfodi rhywfaint o addasu (h.y., ‘ail-gydbwyso’) a lle rydym yn cyflwyno dirywiad wedi’i dargedu (h.y., 'clefyd'). Bydd y prosiect hwn yn cynhyrchu gwybodaeth newydd am ffurfio, sefydlogi a dirywiad rhwydweithiau amlgellog a dylanwad celloedd cydrannau unigol yn y rhwydweithiau hynny.

Arweinwyr y Cynnig:

Dr Ashra Khanom, Ymchwil Gwasanaethau Iechyd (FMHLS)

Dr Denis Dennehy, Athro Cyswllt (FHSS)

Sri Hollema, Sylfaenydd a Rheolwr Gyfarwyddwr Mat Zero Dr Eifion Jewell (FSE)

Mark Spratt, Manylion Dr Bernie Sewell, Uwch Ddarlithydd (FMHLS)

Dr Aelwyn Williams, Swyddog Ymchwil, Iechyd y Cyhoedd (FMHLS)

Nod y Prosiect:

Cynnal astudiaeth ddichonoldeb system gyfan ar y defnydd o'r mat gan y defnyddwyr terfynol, gan gynnwys cynhyrchu a dosbarthu cynaliadwy gan ddefnyddio'r amcanion canlynol:

1. Deall gwerth y cynnyrch i'r rhai sy'n byw mewn gwersylloedd i ffoaduriaid sy'n elwa'n uniongyrchol ac i sefydliadau                  anllywodraethol a fyddai mewn sefyllfa i ddosbarthu'r matiau.
2. Ymchwilio i sut y gellir gweithredu Mat Zero mewn amgylcheddau amrywiol, e.e. gwersylloedd ffoaduriaid gyda neu heb gysylltiad â grid trydan, pebyll yn erbyn tai sefydlog ac ati.
3. Archwilio strategaethau o’r crud i’r crud cwrs bywyd y cynnyrch i leihau'r effaith amgylcheddol ar ddiwedd oes y cynnyrch.
4. Byddwn yn archwilio posibiliadau i weithgynhyrchu’r mat yn lleol gan ddefnyddio deunyddiau carbon printiedig 3D yn lleol (o bren neu ddeunyddiau gwastraff) a’r budd economaidd a chymdeithasol posibl i’r gymuned (llinell gynhyrchu, gorsafoedd atgyweirio a chynlluniau diwedd oes) a'r ecosystem ehangach.

Arweinwyr y Cynnig:

Yr Athro Siraj Ahmed Shaikh (FSE)

Yr Athro Nuria Lorenzo-Dus (FHSS)

Dr Craig Evans, Cydymaith Ymchwil Ôl-ddoethurol (FHSS) 

Ms. Keighley Perkins, Ymchwilydd Doethurol (FHSS)

Nod y Prosiect:

Rydym yn dîm amrywiol iawn, o ran diddordebau disgyblaethol, cyfnodau gyrfa, ethnigrwydd, a rhywedd, ac rydym wedi dod at ein gilydd i gychwyn ar ymdrech ymchwil trawsddisgyblaethol 2 flynedd sy’n canolbwyntio ar ddigwyddiadau ar raddfa fawr yn deillio o seiberdroseddu ac ymosodiadau digidol wedi’u targedu; yn wir, mae “seiberdroseddu eang ac ansicrwydd seiber” yn y deg uchaf o risgiau byd-eang yn ôl difrifoldeb dros y tymor byr a’r tymor hir. Yn y bôn,

sut mae cymhlethdod risg seiber yn cael ei gyfathrebu?

Sut mae ymdeimlad o frys yn cael ei gyfleu mewn ffordd ddiwylliannol sensitif a hygyrch?

Rydym yn cynnig dadansoddiad ieithyddol o set berthnasol o strategaeth a pholisïau cenedlaethol (o’r DU, yr UE a Gogledd America) i ddeall yr iaith sy’n cael ei mabwysiadu mewn perthynas â’i chyd-destun daearyddol-wleidyddol a chymdeithasol, ynghyd â ffynonellau o’r cyfryngau sy’n adlewyrchu ar y negeseuon canfyddedig fel adrodd ar ddetholiad o ddigwyddiadau seiber. Bydd cyfres o grwpiau ffocws o arbenigwyr lleol a rhyngwladol yn dilyn hyn, i ddilysu'r mewnwelediad ieithyddol a gynhyrchir ac i ffurfio timau cydweithredol sy'n gweithio tuag at amcanion pellach.

Arweinwyr y Cynnig:

Zi Hong Mok, Arweinydd Rhyngwladoli Ysgol Feddygol (FMHLS)

Lisa Wallace, Deon Cyswllt Rhyngwladol (FMHLS)

Julia Terry, Arweinydd Rhyngwladoli’r Ysgol Iechyd a Gofal Cymdeithasol (FMHLS)

Irene Reppa, Arweinydd Rhyngwladoli’r Ysgol Seicoleg (FMHLS)

Ana Da Silva, Pennaeth y Ganolfan Gwella Dysgu ac Addysgu (FMLS)

Jo Davies, Pennaeth Efelychu (FMHLS)

Paul Holland, Deon Cyswllt Rhyngwladol (FSE)

Abigail Eqwuatu, Swyddog Lles Undeb y Myfyrwyr

Nod y Prosiect:

Wrth galon rhyngwladoli, mae Prifysgol Abertawe yn croesawu myfyrwyr o bob rhan o'r byd. Mae myfyrwyr rhyngwladol yn cyfrif am 20% o boblogaeth myfyrwyr Prifysgol Abertawe a 30% o gofrestriadau newydd. Mae poblogaethau myfyrwyr rhyngwladol wedi dod yn fwyfwy pwysig i brifysgolion i gynyddu amrywiaeth, cyllid, ac i gyrraedd targedau myfyrwyr. Mae rhai o'r heriau y mae myfyrwyr rhyngwladol yn eu hwynebu yn cynnwys addasu diwylliannol, integreiddio cymdeithasol, a pharatoi ar gyfer disgwyliadau addysgol y Gorllewin. Mae’n gyfle amserol i ail-edrych ar brofiadau myfyrwyr rhyngwladol ym Mhrifysgol Abertawe. Mae perthnasoedd addysgegol rhwng disgwyliadau’r Gyfadran, ymgysylltiad staff a phrofiadau myfyrwyr. Mae angen i staff academaidd ddangos empathi â materion penodol myfyrwyr rhyngwladol, neu sut i ddarparu ar gyfer diwylliannau a gwerthoedd o wahanol rannau o'r byd. Felly, bydd y prosiect hwn yn datblygu prototeip realiti rhithwir i gynyddu empathi staff addysgu tuag at fyfyrwyr rhyngwladol.

Arweinwyr y Cynnig:

Dr López-Terra, Athro Cyswllt mewn Astudiaethau Sbaenaidd a Chyfieithu (FHSS)

Dr Lublin, Athro Cyswllt mewn Astudiaethau Sbaenaidd ac America Ladin (FHSS) Dr Southern, Darlithydd mewn Addysg (FHSS)

Dr Pak, Darlithydd mewn Ysgrifennu Cyfoes a Diwylliant Digidol (FHSS)

Dr Pigot, Darlithydd mewn Daearyddiaeth Ddynol (FSE)

Yr Athro A Kemp, Athro mewn Seicoleg (FMHLS)

Dr A Isham, Darlithydd mewn Seicoleg Amgylcheddol (FMHLS)

Nod y Prosiect:

Yn yr oes ecoladdiad, mae'n ymddangos bod y byd yn sownd mewn rhesymeg etifeddol o gronni a thwf. Nod ein prosiect yw torri’n rhydd o’r iselder, gyda gwynt yn yr hwyliau, er mwyn symud tuag at ddyfodol mwy gwydn a chynaliadwy. Mae hyn yn cynnwys arferion o ddirywiad, gwybodaeth gyfunol, a chydweithio. Rydym ar groesffordd newid patrwm o’r fath, ac mae cysyniadoli dewis amgen yn dibynnu ar hygyrchedd epistemolegau amgen, wedi’u strwythuro a’u cyfleu fel naratifau newydd. Mae arferion a straeon lleol yn hanfodol er mwyn cyflawni'r nodau hyn. Agwedd allweddol arall yw iaith a’r posibilrwydd i ddychmygu a chyfleu emosiynau sy’n mynd y tu hwnt i fwa ofn a gobaith. Mae ein hastudiaeth beilot ein hunain wedi dangos pwysigrwydd ystod o eirfa 'newydd' i ragweld dyfodol amgen ac arwyddocâd gwneud hynny ar y cyd. Yn olaf, ond nid lleiaf, bydd ein prosiect yn canolbwyntio ei waith ar leoliadau addysgol yn y De Byd-eang a'r Gogledd Byd-eang, gyda'r gred mai dim ond trwy gydweithio â chenedlaethau iau ar gyfer newid gwydn hirdymor a dyfodol y patrymau hyn y gall newid ddod. Mae ymchwil wedi dangos yn gyson, er mwyn i newid ymddygiad bara, fod ailadrodd a dyfalbarhad y neges yn allweddol. Gall lleoliadau addysgol hwyluso parhad y gwaith hwn trwy ymyriadau pedagogaidd y gellir eu hintegreiddio i'r cwricwla a gweithio arnynt gyda myfyrwyr dros y flwyddyn, os nad y blynyddoedd i ddod. Bydd adeiladu gwybodaeth ar y cyd ar draws y rhaniadau cenhedlaeth a rhai daearyddol-wleidyddol a gweithio gyda phoblogaeth amrywiol o fyfyrwyr yn cyflawni cenhadaeth ddinesig y prosiect: grymuso pobl ifanc ar gyfer dyfodol gwydn a gwyrddach.

Arweinwyr y Cynnig:

• Yr Athro Tavi Murray (Athro Daearyddiaeth, Prifysgol Abertawe)
• Yr Athro Kirsti Bohata (Athro Llenyddiaeth Saesneg, Prifysgol Abertawe)
• Dr Osian Elias (Darlithydd mewn Daearyddiaeth Ddynol, Daearyddiaeth, Prifysgol Abertawe)
• Dr Ian Mabbett (Athro Cyswllt mewn Cemeg, Prifysgol Abertawe)
• Dr Hanna Nuuttila (Uwch Swyddog Ymchwil yn y Biowyddorau, Prifysgol Abertawe)
• Dr Anna Pigott (Darlithydd mewn Daearyddiaeth, Prifysgol Abertawe)
• Yr Athro Owen Sheers (Athro mewn Creadigrwydd, Llenyddiaeth Saesneg, Prifysgol Abertawe)
• Dr Merryn Thomas (Swyddog Ymchwil yn y Biowyddorau, Prifysgol Abertawe)

Nod y prosiect: 

Ar hyn o bryd rydym ni’n byw mewn argyfwng hinsawdd sy’n cael ei gydnabod gan o leiaf 23 o lywodraethau cenedlaethol ac uwch-genedlaethol1, gan gynnwys Cymru: Fe wnaeth Prifysgol Abertawe (UM) gydnabod yr argyfwng hinsawdd yn 2019. Yn dilyn COP26 yn 2021, fe wnaeth Pwyllgor Newid Hinsawdd Llywodraeth y DU gydnabod bod polisïau hinsawdd byd-eang cyfredol yn golygu “bod y byd ar y trywydd iawn ar hyn o bryd i godiad tymheredd disgwyliedig o tua 2.7°C”. Mae'r angen i weithredu ar frys yn real, gydag adroddiad bwlch allyriadau'r Cenhedloedd Unedig (2021) yn nodi bod yn rhaid i allyriadau 2030 ostwng o 55% os yw cynhesu am gael ei gadw o dan 1.5°C.

Rhan o Blueprints, Emily Hinshelwood, gwaith celf a gyd-gynhyrchwyd gan ddefnyddio geiriau gwyddonwyr ar eu teimladau am newid yn yr hinsawdd.
Mae'r datganiadau hyn yn mynnu ein bod ni’n symud i fywyd “anghyffredin newydd” lle rydyn ni'n byw o fewn ffiniau planedol sy’n gymdeithasol-gyfiawn. Er gwaethaf, neu efallai oherwydd, anferthedd yr heriau hyn, mae datgysylltiad rhwng y negeseuon mae gwyddonwyr a pheirianwyr (“gwyddonwyr” o hyn allan) yn eu rhoi, a gweithredoedd ac ymatebion llywodraethau ac unigolion. Ar lefel ddeallusol mae'r problemau'n ymddangos mor gymhleth ac felly’n arwain at ddiogi. Ar lefel emosiynol, mae graddfa'r trychineb yn rhy fawr i'w brosesu, ac felly mae'n cael ei ffrwyno neu ei anwybyddu (hyd yn oed gan wyddonwyr, y “tabŵ rhyfeddol”).

Mae'r cynnig yn mynd i'r afael yn uniongyrchol â themâu 'Dyfodol Gwydn', 'Cyfiawn' a 'Chynaliadwy' drwy ailddiffinio sut rydym ni’n cyfathrebu newid yn yr hinsawdd o fewn a thu hwnt i'r academi. Mae gan y ffyrdd newydd o weithio rydym ni’n eu datblygu y potensial i chwyldroi'r hyn y gellir ei gyflawni drwy gydweithio yn fyd-eang ar draws y byd academaidd, polisi a'r celfyddydau. Mae ein dull o weithredu o reidrwydd yn anturus ac yn greadigol, oherwydd natur enbyd newid yn yr hinsawdd. Mae ymgysylltu â gwybodaeth emosiynol gwyddonwyr yn anarferol iawn ond mae'n agwedd hanfodol ar ddadwladychu gwyddoniaeth a'r byd academaidd a bydd yn agor llwybrau i greu Dyfodol De Byd-eang/Gogledd Byd-eang teg. Yn fwriadol, nid ydym yn targedu un grant mawr yn y dyfodol ond rydym ni’n argyhoeddedig y bydd prosiectau arwyddocaol yn deillio ohono, gan adeiladu ar ein cynlluniau ariannu tymor agos sydd wedi'u hanelu at Leverhulme, ESRC ac AHRC. Mae effaith gyda chyrhaeddiad byd-eang yn cael ei ymgorffori yn y prosiect trwy gynnwys polisi/ymarferwyr mewn cylchoedd gweithdy.

Arweinwyr y Cynnig:

• Dr Gabriela Jiga-Boy (Uwch Ddarlithydd Seicoleg, Prifysgol Abertawe) 
• Dr Dion Curry (Athro Cyswllt mewn Gwleidyddiaeth, Athroniaeth a Chysylltiadau Rhyngwladol, Prifysgol Abertawe)
• Yr Athro Yvonne McDermott Rees (Athro'r Gyfraith, Prifysgol Abertawe)

Nod y prosiect:

Mae'r prosiect hwn yn un newydd ac anturus oherwydd nad oes ymchwil ar ymddiriedaeth gwleidyddion mewn trigolion ac oherwydd bod ymgysylltu â gwleidyddion ynghylch ymddiriedaeth yn hanfodol. Rydym ni’n gwybod bod gwleidyddion yn diystyru barn etholwyr sydd wedi'u haddysgu'n is (Sevenans & Walgrave, 2022) neu sy’n anghytuno â nhw (Butler, 2014); ac yn ymgysylltu â rhagfarnau lle maen nhw’n camddeall sut mae dinasyddion yn meddwl, yn teimlo neu'n gweithredu. Yn ystod COVID-19, mae'n debyg bod gwleidyddion Prydain yn tybio bod y cyhoedd yn “rhesymolwyr bregus”: yn ddiffygiol o ran synnwyr, yn mynd i banig dan bwysau, yn ei chael hi’n anodd ymdopi ag ansicrwydd (Reicher & Bauld, 2021). O ganlyniad, fe wnaethant seilio penderfyniadau cynnar ar 'flinder ymddygiadol', er nad oes cefnogaeth empirig i’r syniad hwn (Michie et al., 2020). Os oes gan wleidyddion amheuon am allu a pharodrwydd y cyhoedd i gydymffurfio â mesurau amhoblogaidd - sydd o fudd i'r gymuned ond hynny am gost bersonol - byddant yn ymatal rhag cynnig y rhain yn y lle cyntaf. Ydy llunwyr polisi Prydain yn tanamcangyfrif pa mor hyblyg yw'r cyhoedd ym Mhrydain wrth wynebu tystiolaeth newydd / atebion cymhellol sy'n ysgogi troeon pedol (e.e. prydau ysgol, a ysgogwyd gan ymgyrch Marcus Rashford)?

Mae ymchwil y prosiect hwn yn uchelgeisiol: Mae'n gofyn cwestiynau anodd gan boblogaeth gyfyngedig, anodd ei chyrraedd (gwleidyddion Cymru) gan sefydlu agenda ymchwil draws-ddisgyblaethol sy'n cyfuno dulliau o seicoleg, gwleidyddiaeth a dadansoddi disgwrs. Bydd yr Arolwg 'Tymheredd Ymddiriedaeth' yn nodi os yw gwleidyddion yn ystyried bod ymddiriedaeth yn ffactor allweddol wrth lunio eu penderfyniadau. Bydd y Lled-Arbrawf yn amlygu gwleidyddion i ganfyddiadau gwir am gefnogaeth i fesurau newid yn yr hinsawdd (e.e., dal a storio carbon neu gael gwared arno) gan ddinasyddion sy’n amrywio o ran statws economaidd-gymdeithasol (SES), ac yn mesur ymddiriedaeth gwleidyddion ym mharodrwydd eu hetholwyr a’u gallu i gydymffurfio â pholisïau lliniarol. Bydd y Cyfweliadau yn cofnodi meddyliau gwleidyddion ynghylch pa rôl y dylai ymddiriedaeth ei chwarae wrth lunio polisïau; a bydd y dadansoddiad disgwrs yn nodi a yw ymddiriedaeth gwleidyddion yn y cyhoedd yn cael ei fynegi mewn trafodaethau gwleidyddol. Rydym ni’n rhagweld: 1) Mae ymddiriedaeth gwleidyddion yn y cyhoedd yn ystyriaeth lai wrth lunio penderfyniadau polisi ynghylch newid yn yr hinsawdd o gymharu â blaenoriaethau neu ideoleg plaid; 2) Mae gwleidyddion Ceidwadol yn tanamcangyfrif gallu a pharodrwydd y cyhoedd i gefnogi polisïau lliniaru newid yn yr hinsawdd yn fwy na gwleidyddion rhyddfrydol, ac yn fwy felly pan fo'r cyhoedd yn isel (vs. uchel) mewn SES neu'n byw mewn ardaloedd gwledig (yn erbyn trefol).

Arweinwyr y Cynnig:

• Dr Irene Reppa (Uwch Ddarlithydd mewn Seicoleg, Prifysgol Abertawe)
• Dr Cristina Izura (Athro Cyswllt mewn Seicoleg, Prifysgol Abertawe) 
• Dr Deborah Morgan (Uwch Swyddog Ymchwil, Iechyd Cyhoeddus, Prifysgol Abertawe)
• Jay Morgan 
• Dr Maria Fernandez Parra (Uwch Ddarlithydd mewn Cyfieithu a Chyfieithu ar y Pryd, Modern Languages, Prifysgol Abertawe)
• Yr Athro Andreas Sonderegger (Athro Gwyddorau Cymhwysol, Prifysgol Bern, y Swistir)

Nod y prosiect:

Y prosiect arfaethedig yw'r cyntaf i gasglu tystiolaeth gan boblogaeth amrywiol a fydd, yn ddiofyn yn gynhwysol, ac yn creu cymhwysiad gwe i wneud y canllawiau hynny sy'n seiliedig ar dystiolaeth yn hygyrch i bawb. Gyda thîm o gydweithwyr newydd ar y prosiect, bydd y prosiect yn mynd i'r afael â thri phrif amcan. Yn gyntaf, gyda chydweithrediad yr Athro Katharina Reinecke a'r Lab in the Wild, a'r tîm ym Mhrosiect Noun, bydd y prosiect yn caffael gwybodaeth am sut mae eiconau'n cael eu dirnad ar draws 7 priodwedd allweddol (cymhlethdod, estheteg, diriaethrwydd, gallu i’w ddysgu, trefn dysgu, falens ac effaith), gan bobl o wahanol ddiwylliannau a chefndiroedd iaith gan wneud datblygu canllawiau dylunio sy'n addas ar gyfer gwahanol grwpiau yn bosib (e.e. yn seiliedig ar iaith, oedran a ffactorau eraill sy'n dod i'r amlwg o'r dadansoddiad data).

Bydd y wybodaeth hon yn cael ei lledaenu i gynulleidfa ehangach er mwyn hyrwyddo gwell defnydd o ddylunio eiconau sy'n gynhwysol i gynulleidfa ehangach; un sy'n cynnwys gwahanol ddiwylliannau ac ieithoedd. Yn ail, o gynnyrch ymchwil cam cyntaf y prosiect, gyda chymorth yr RA byddwn yn dylunio ac yn adeiladu model dysgu peiriant i ddysgu sut mae eiconau'n cael eu graddio ar draws grwpiau yn seiliedig ar eu 7 priodwedd allweddol. Bydd y model dysgu peiriant hwn yn darparu'r sgoriau dosbarthu a defnyddioldeb a fydd yn sail i gronfa ddata chwiliadwy ar-lein ar gyfer yr holl nodweddion eicon allweddol, a thrwy hynny bydd yn cael gwared ar y rhwystrau sy’n atal datblygwyr rhag defnyddio eiconau da yn seiliedig ar egwyddorion sy’n cael eu cefnogi gan ymchwil. Yn drydydd, ymestyn y model dysgu peiriant iddo gynhyrchu eiconau newydd a gwreiddiol i ddisgrifio swyddogaethau nad oes ganddynt eicon presennol eto. Byddai'r model hwn, sy’n cael ei ysgogi gyda nodweddion eicon a swyddogaeth eicon, yn creu eicon ystyrlon i ddatblygwyr ei ddefnyddio.

Arweinwyr y Cynnig:

• Dr Julia Terry (Athro Cyswllt mewn Nyrsio, Prifysgol Abertawe)
• Jo Davies (Athro Cyswllt/Cyfarwyddwr Addysg Efelychu, Prifysgol Abertawe)
• Nikki Williams (Arweinydd Addysg Ryngbroffesiynol)
• Dr Rhian Meara (Uwch Ddarlithydd mewn Daearyddiaeth, Prifysgol Abertawe)
• Dr Marc Holmes (Arbenigwr Rhith-wirionedd, Prifysgol Abertawe)

Nod y prosiect:

Archwilio sut mae profiad dysgu ymdrochol rhith-wirionedd claf B/byddar yn effeithio ar empathi myfyrwyr iechyd proffesiynol.

Mae un o bob chwech o bobl yn F/fyddar neu wedi colli eu clyw, mae hynny yn dros saith stadiwm Principality llawn o bobl F/fyddar yng Nghymru sy'n profi rhwystredigaeth gyda gwasanaethau iechyd anhygyrch ac sy'n osgoi gofal sylfaenol oherwydd profiadau gwael yn y gorffennol. Mae rhwystrau gwasanaeth iechyd a chyfathrebu gwael yn cael effaith negyddol ar unigolion Byddar, gan arwain at ganlyniadau iechyd gwaeth a defnydd amhriodol o ofal iechyd. Ychydig o baratoad mae gweithwyr iechyd proffesiynol yn ei gael am sut i gyfathrebu â chleifion B/byddar neu sut deimlad yw byw mewn byd anghynwysedig. Bydd gwella empathi myfyrwyr proffesiynol iechyd tuag at brofiadau cleifion B/byddar yn effeithio ar ymarfer yn y dyfodol ac yn gwella profiad gofal iechyd pobl F/fyddar yn y dyfodol. Mae realiti rhithwir (VR) yn cynnig profiadau ymdrochol pwerus ac yn arwain at fwy o empathi ymhlith myfyrwyr â phoblogaethau ymylol. Prin yw'r profiadau dysgu ymdrochol ynglŷn â chysylltu â chleifion B/byddar. Ar hyn o bryd maen nhw’n canolbwyntio ar brofiadau clywedol yn unig neu'n canolbwyntio ar un ddisgyblaeth ac un lleoliad senario. Nid oes unrhyw fentrau addysg rhyngbroffesiynol (IPE) sy'n defnyddio technegau VR i gynyddu empathi myfyrwyr proffesiynol iechyd â phrofiadau cleifion B/byddar, neu sy'n troi o safbwynt y claf i lens gweithiwr iechyd proffesiynol i ganiatáu profi ymateb. Yn gyntaf, mae angen i ni sefydlu gyda chymunedau B/byddar beth yn union yw eu profiadau gofal iechyd a sut y gellir gwella'r profiadau hynny trwy greu byrddau stori, yna dylunio profiad VR sef y cyntaf o'i fath, am ymatebion effeithiol mewn ystod o leoliadau gofal iechyd mewn ffordd ryngweithiol.
Cynnwys y cyhoedd: Rhwng 2020-22 mae pobl F/fyddar wedi adrodd bod angen gwell hyfforddiant i weithwyr iechyd proffesiynol ddeall profiad cleifion B/byddar a gwneud cyfarfyddiadau iechyd yn fwy hygyrch a phrofiad iechyd yn y dyfodol yn fwy teg. Mae cynnwys cymunedau B/byddar o ddechrau'r prosiect yn galluogi ac yn hyrwyddo gwydnwch gan fod angen i grwpiau ymylol fod yn rhan o ddatblygu atebion sy'n llywio rhwystrau strwythurol maen nhw’n dod ar eu traws yn ddyddiol. Mae PI wedi sefydlu rhwydweithiau B/byddar a mentoriaid Byddar.

Nod y prosiect: Archwilio sut mae profiad dysgu ymdrochol rhith-wirionedd claf B/byddar yn effeithio ar empathi myfyrwyr iechyd proffesiynol.

Arweinwyr y Cynnig:

• Dr Yan Wu (Athro Cyswllt yn y Cyfryngau, Prifysgol Abertawe)
• Dr Irene Reppa (Uwch Ddarlithydd mewn Seicoleg, Prifysgol Abertawe)
• Dr Martin Porcheron (Uwch Ddarlithydd mewn Cyfrifiadureg, Prifysgol Abertawe)

Nod y prosiect:

Mae newydd-deb yr ymchwil hon i’w weld yn ei archwiliad amserol, a’i ymyrraeth, mewn maes gwahaniaethu heb ei ymchwilio'n ddigonol, trwy lens hil, ethnigrwydd, iechyd meddwl a thechnoleg ddigidol. Mae gwahaniaethu gwrth-Asiaidd wedi'i wreiddio'n ddwfn mewn gwledydd Eingl-Americanaidd, gan gynnwys yn y DU. Mae pandemig COVID-19 wedi amlygu senoffobia a hiliaeth bresennol, neu o bosibl wedi’i atgyfnerthu. Gall gwahaniaethu yn erbyn pobl ESEA fod ar ffurf stereoteipio (Chou & Feagin, 2017; Coloma, 2013;) eithrio (Lee, 2016), cam-drin corfforol a geiriol; bwlio ar-lein a gwawd-lunio ar ffurf memes (Wu a Wall 2021). Prin mae effaith gwahaniaethu o’r fath wedi’i gofnodi mewn ymchwydd o achosion o iselder, pryder a thrallod seicolegol (Pang, 2021; Public Health England, 2020).
Nod yr ymchwil arfaethedig hon yw: 1) cofnodi'r gwahaniaethu gwrth-Asiaidd sy’n cael ei brofi gan aelodau o gymuned ESEA all-lein ac ar-lein; 2) mesur effaith seicolegol hiliaeth ar aelodau'r gymuned, a 3) archwilio strategaethau gwrth-hiliaeth, all-lein ac ar-lein, fel rhan hanfodol o'r ymdrechion adeiladu cydraddoldeb a gwydnwch ym Mhrydain yn dilyn y pandemig. Uchelgais y prosiect hwn yw cyflawni'r amcanion uchod ac achosi newidiadau trawsnewidiol yng Nghymru a thu hwnt.

Cynigydd Arweiniol: Dr Patricia Xavier

Cyd-gynigydd/gynigwyr: 

• Nathalie Al Kakoun (Peirianneg)
• Fred Boy (Busnes)
• Ana Da Silva (Medicine)
• Alys Einon Waller (Bydwreigiaeth)
• Catherine Groves (Busnes)

Nod y prosiect: Er mai cenedl fach yw Cymru, roedd wrth wraidd y chwyldroadau diwydiannol a cyfrifiannol olynol sydd wedi siapio cymdeithas. A allai MASI bellach leoli ei hun i fod wrth wraidd chwyldro mewn ymwybyddiaeth feirniadol mewn STEMM, gan arwain at ymarfer mwy teg a chynhwysol?

Mae MASI yn chwilio am ffyrdd o wneud y byd yn fwy cynaliadwy yn benodol. Drwy gasglu data rhyngddisgyblaethol a gweithgareddau cyd-greu, nod ein cynnig yw rhoi cyflwyno gwaddol y gorffennol trefedigaethol a phatriarchaidd o fewn addysg STEMM fodern. Mae ein cynnig yn cyfuno mewnwelediadau o Fydwreigiaeth, Busnes, Peirianneg a Meddygaeth, sectorau â diwylliannau a sbardunwyr gwahanol, ond gwaddol anghyfiawn cyffredin.

Mae cwricwla STEMM wedi cael eu llunio gan anghenion cymdeithas, ond mae'r anghenion hynny wedi'u dehongli gan y rhai sydd mewn swyddi pŵer mewn ffyrdd sy'n mwyhau eu canlyniadau economaidd ar draul cymdeithas a'r amgylchedd. Mae'r rhain yn bennaf wedi bod yn bobl sy'n Orllewinol, yn ddynion, wedi'u haddysgu'n draddodiadol ac yn gyfoethog. Rydym ni’n gweld hyn yn e.e. y difrod a wnaed gan or-feddyginiaethu merched yn barhaus wrth eni plant, a'r diffyg gallu sydd gan beirianwyr i gymryd rhan ystyrlon wrth ddeall canlyniadau cymdeithasol eu penderfyniadau (Grenfell, allyriadau BMW, a, methiant y sector i symud ymlaen o fodel busnes sydd wedi sbarduno argyfwng hinsawdd). Rydym ni’n dadlau bod y strwythurau sydd wedi cael eu rhoi ar waith gan genedlaethau o arweinwyr meddwl bellach yn annigonol fel sylfaen ar gyfer anghenion cymdeithas fodern, gynhwysol. Ni fydd unrhyw faint o glytio (e.e. cyrsiau moeseg bolltio) yn eu gwneud yn addas at y diben.

Rydym ni’n cynnig cymryd yr amser i edrych yn feirniadol ar esblygiad meysydd STEMM drwy ymchwil ar y cyd a chyd-gynhyrchu, a chwilio am dystiolaeth o sut mae gwaddol o fewn ein system addysg yn effeithio ar werthoedd modern. Yn y tymor hwy, dylai'r ymwybyddiaeth hon o ble y daw ein traddodiadau a'n harferion ein galluogi i nodi strwythur mwy cyfiawn ac addas at y diben i bawb.

Cynigydd Arweiniol: Dr Ian Beech

Cyd-gynigydd/gynigwyr: 

• Yr Athro David Turner, Coleg y Celfyddydau a'r Dyniaethau, Prifysgol Abertawe
• Dr Michael Bresalier, Coleg y Celfyddydau a'r Dyniaethau, Prifysgol Abertawe
• Dr Sarah Crook, Coleg y Celfyddydau a'r Dyniaethau, Prifysgol Abertawe
• Dr Laura Kalas, Coleg y Celfyddydau a'r Dyniaethau, Prifysgol Abertawe
• Dr Ian Beech, Coleg y Gwyddorau Dynol ac Iechyd, Prifysgol Abertawe
• Hywel Thomas, Coleg y Gwyddorau Dynol ac Iechyd, Prifysgol Abertawe
• Trudi Petersen, Coleg y Gwyddorau Dynol ac Iechyd, Prifysgol Abertawe
• Stephen Mckenna-Lawson, Coleg y Gwyddorau Dynol ac Iechyd, Prifysgol Abertawe

Nod y prosiect: Bydd y prosiect hwn yn tarfu ar 'naratif arwr' diweddar gwaith nyrsys, gan ddatgelu eu profiad dilys trwy dystiolaeth o lygad y ffynnon. Bydd y prosiect yn sefydlu cysylltiad rhyngbroffesiynol newydd rhwng unigolion mewn ymarfer clinigol, ymchwil/addysg nyrsio ac ymchwil/addysg hanesyddol a llenyddol, gan chwalu’r gwahaniad rhwng celf a gwyddoniaeth; gallai hyn greu cynsail ar gyfer gwaith uchelgeisiol ac anturus yn y dyfodol. Bydd y cydweithrediad yn cyd-destunoli a chofio nyrsio cyfoes mewn pandemig, yn gyntaf, gyda chymorth hanesion am ofal yn y gorffennol mewn pandemigau blaenorol, ac yn ail, gyda chasgliad o brofiadau byw cyfredol yn cael eu mynegi fel ysgrifennu creadigol sy'n chwalu naratif monolithig nyrsio fel etifeddiaeth ramantaidd Florence Nightingale.

Er mwyn rhoi bri sylweddol i'r prosiect, bydd ffigurau proffil uchel o'r byd llenyddol a nyrsio yn cael gwahoddiad i gyfrannu (e.e. y bardd Owen Sheers; Prif Swyddog Nyrsio Cymru Sue Tranka ac ati). Mae hwn yn ddull arloesol ar gyfer byd ôl-bandemig lle byddwn yn archwilio sut y gallwn ni ddysgu o brofiadau nyrsys o Covid i feithrin dyfodol mwy cysylltiedig a diogel. Bydd deall y profiad presennol, o lygad y ffynnon drwy lens hanes, a hwyluso gofod creadigol ar gyfer cynhyrchu Ysgrifennu Creadigol gan nyrsys, yn cael effaith rymusol, atgofus a pharhaol.